Diyabet testi, kan şekeri seviyelerini ölçerek diyabet tanısı koymak veya mevcut diyabeti izlemek için yapılan bir dizi testi içerir. İşte yaygın olarak kullanılan diyabet testleri:
- Açlık Kan Şekeri Testi: Bu test, açlık durumunda yapılan kan şekeri ölçümünü içerir. Genellikle sabahları, kişinin son yemek yemesinin ardından en az 8 saat geçtikten sonra yapılır. Normal bir açlık kan şekeri seviyesi 70 ila 100 mg/dL (3.9 ila 5.6 mmol/L) arasında olmalıdır. 100 ila 125 mg/dL (5.6 ila 6.9 mmol/L) arasında bir değer, prediyabet olarak kabul edilir. 126 mg/dL (7.0 mmol/L) veya daha yüksek bir değer diyabeti düşündürebilir ve tekrarlanması gerekebilir.
- Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT): Bu test, kişinin açlık kan şekeri seviyesini ölçtükten sonra bir glukoz içeceği içmesini ve daha sonra belirli bir süre sonra kan şekeri seviyelerinin ölçülmesini içerir. Bu test, diyabet veya gestasyonel diyabet tanısı için kullanılır. Normal bir OGTT sonucu, açlıkta kan şekeri seviyesi 100 mg/dL (5.6 mmol/L) veya daha düşük olmalıdır. 2 saat sonra ölçülen kan şekeri seviyesi ise 140 mg/dL (7.8 mmol/L) veya daha düşük olmalıdır.
- Rastgele Kan Şekeri Testi: Bu test, aç veya tok olma durumu fark etmeksizin rastgele bir zamanda kan şekeri seviyelerini ölçer. Eğer rastgele bir kan şekeri ölçümü 200 mg/dL (11.1 mmol/L) veya daha yüksekse ve diğer diyabet semptomları mevcutsa, bu diyabeti düşündürebilir ve diğer testlerin yapılmasını gerektirebilir.
- HbA1c Testi: HbA1c testi, son 2-3 ay içinde ortalama kan şekeri seviyelerini yansıtan bir ölçümdür. Bu test, glikozun kırmızı kan hücrelerine bağlandığı bir süreci ölçer. Normal bir HbA1c seviyesi genellikle %5.7 veya daha düşük olmalıdır. %5.7 ila %6.4 arası bir değer prediyabeti, %6.5 veya daha yüksek bir değer ise diyabeti düşündürebilir.
Diyabet testi sonuçlarına dayanarak, bir doktor diyabet tanısı koyabilir ve uygun tedavi planını belirleyebilir. Diyabet teşhisi konduğunda, doktor kan şekeri seviyelerini düzenlemek ve komplikasyon riskini azaltmak için uygun tedavi yöntemlerini önerecektir. Ayrıca, diyabetin tipini belirlemek de önemlidir, çünkü tedavi yaklaşımı tip 1 diyabet ve tip 2 diyabet arasında farklılık gösterebilir.
Diyabet testi yapılırken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Testlerin doğru sonuçlar vermesi için açlık durumu veya özel hazırlıklar gerekebilir. Doktorunuz size testten önce nasıl hazırlanmanız gerektiğini söyleyecektir.
- Diyabet testleri tekrarlanabilir. Bir test sonucu diyabeti düşündürüyorsa, doktorunuz genellikle testi tekrarlamayı önerecektir. Diyabet tanısının kesinleştirilmesi için farklı zamanlarda ve farklı testlerle yapılan tekrarlı testler önemlidir.
- Semptomlara ve risk faktörlerine bağlı olarak, doktorunuz başka testler de isteyebilir. Bu testler arasında glukoz tolerans testinin farklı versiyonları, c-peptid testi (insülin üretimini değerlendirmek için) ve diğer laboratuvar testleri bulunabilir.
Diyabet testleri, erken teşhis ve uygun tedavi için önemlidir. Diyabet riski taşıyan kişilerin düzenli olarak test yaptırması, kan şekeri seviyelerini izlemesi ve doktorlarıyla düzenli olarak iletişimde olması önemlidir. Bu şekilde, diyabetin yönetimi ve sağlığın korunması sağlanabilir.